Banki prześcigają się w oferowaniu nowych produktów swoim klientom. Wielu klientom produkt strukturyzowany był przedstawiany jako coś, co miało przynieść zyski przekraczające zyski z tradycyjnej lokaty przy minimalizacji ryzyka. W dodatku klient zachęcany był gwarancją uzyskania 100 proc. wpłaconego kapitału po okresie zapadalności takiego produktu. Czy produkty strukturyzowane podbiły serca Polaków i czy produkty finansowe tego rodzaju maja szansę przebić się na rynku? Sprawdźmy pokrótce jak sprawa z produktami strukturyzowanymi wygląda.

Najbardziej popularne finansowe produkty strukturyzowane istniejące na naszym rynku to :
- produkty w formie ubezpieczenia na życie i dożycie (49%)
- rachunki bankowe (30%).

Środki pieniężne zainwestowane przez klienta w produkt strukturyzowany są dzielone na części:
- bezpieczną,
- ryzykowną,
- marżę.

Część bezpieczna jest lokowana w instrumenty, które przynoszą z góry zadaną stopę
zwrotu, tj. obligacje skarbowe bądź lokaty na rynku międzybankowym.

Część ryzykowna to zakup instrumentu pochodnego, jakim jest opcja. Dzięki opcji
emitent zabezpiecza swoją pozycję po zakończeniu subskrypcji, tak aby w dniu
zapadalności mógł wypłacić klientowi zysk według umówionej formuły. Bez względu na
formę produktu strukturyzowanego, funkcja wypłaty ponad stopę gwarantowaną jest
uzależniona od ceny instrumentu bazowego lub kilku instrumentów bazowych, często w bardzo skomplikowany sposób. Jeżeli sytuacja rozwinie się pomyślnie to klient uzyskuje prawo do zysku. Jeśli nie to nie straci wiele gdyż stopa zwrotu może być równa lub większa niż gwarantowana stopa zwrotu wynosząca najczęściej 100 proc. wkładu.

Pozostała nam marża banku i dystrybutora. Marża to różnica między sumą wpłaconą przez klienta a zgromadzoną przez klienta w częściach: bezpiecznej i ryzykownej łącznie.
Wysokość marży nie jest uzależniona od wyników osiąganych przez produkt strukturyzowany. Płacimy ją czy osiągniemy jakiś wynik ponad gwarantowane 100 proc. czy nie.

To krótki opis działania struktury. Oczywiście istnieją różne produkty strukturyzowane – także takie, w których nie mamy gwarancji wypłaty 100 proc. wpłaconego kapitału.

No dobrze ale co z wynikami. To przecież wyniki takich produktów jasno powiedzą nam czy wchodzić w ten interes czy nie. Czy warto rezygnować z bezpieczeństwa lokaty bankowej w imię możliwych przyszłych zysków roztaczanych przed nami przez pracowników instytucji finansowych?

Wszystko wygląda pięknie dopóki nie spojrzymy na wyniki takich produktów. Otóż według raportu Komisji Nadzoru Finansowego z października tego roku podsumowującego rynek produktów strukturyzowanych w Polsce za lata 2000-2010 wyniki nie są satysfakcjonujące dla klientów.
Otóż aż 151 produktów przyniosło roczną stopę zwrotu w przedziale -1-1%, 46 produktów przyniosło stopę zwrotu w wysokości 1-3%, 39 produktów stopę zwrotu w wysokości 3-5%. I dalej mamy 27 produktów ze stopą zwrotu w wysokości 5-7%, 25 produktów uzyskało stopę zwrotu w wysokości 7-9%.
Produkty z wynikiem większym niż 11% w skali roku można policzyć na palcach obu dłoni, a tylko 3 produkty osiągnęły roczną stopę zwrotu w przedziale 21-23%.

Cieszę się, że większość tego produktów nie naraża klientów na zbyt wysokie ryzyko. Produkty z bardzo nisko ustaloną gwarancją zwrotu zainwestowanego kapitału należą do rzadkości, choć i takie się zdarzają. Wtedy należy liczyć się z możliwością poniesienia ponadprzeciętnych strat.

Ile i w jaki sposób można stracić pokazał produkt Skarby Rosji oferowany przez Wealth Solutions w 2008 roku. Taka strata możliwa była wskutek zbiegu kilku czynników. Produkt oferował gwarancje kapitału w wysokości 13% początkowej wartości inwestycji.. Produkt oparty był o rosyjskie spółki z sektora surowcowego i wydobywczego. Instrument był bardzo ryzykowny i adresowany do klientów oczekujących ponadprzeciętnej stopy zwrotu przy sporym ryzyku. Ale to tylko na papierze.

W  rzeczywistości według raportu klient mógł na tym produkcie ponieść maksymalna stratę w wysokości 87%, a osiągnąć zysk w wysokości tylko 13% . Poza tym formuła matematyczna tego produktu była aż nadto skomplikowana. Wynik tego produktu wyniósł -63% w okresie trwania tego produktu, który wynosił 6 miesięcy.

Czy wobec tego produkty strukturyzowane są dobrym produktem? Na pewno jest to ciekawa alternatywa. Jednak mimo rosnącej sprzedaży tego typu produktów wyniki osiągane przez większość struktur nie satysfakcjonują i przegrywają ze zwykłymi lokatami bankowymi. Tylko nielicznym udaje się osiągnąć ponadprzeciętne stopy zwrotu. Myślę, że jest to perspektywiczny rynek ale w tej chwili aby coś ugrać na takim produkcie trzeba dysponować wielką wiedzą, a przede wszystkim szczęściem w inwestowaniu. Większość struktur dostarcza sprzedającym je instytucjom prowizji dając klientom w zamian jedynie miraż osiągnięcia ponadprzeciętnych zysków.

 

Raport KNF: Produkty Strukturyzowane w Polsce w latach 2000-2010  - 1,82MB